Ikigai - Công cụ tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống của người Nhật

IKIGAI là gì?

IKIGAI (生き甲斐) iki có nghĩa là cuộc sống, gai có nghĩ là mục đích, phương châm, có thể hiểu nôm na trong tiếng Việt là ý nghĩa cuộc sống. Khái niệm này xuất phát từ tỉnh Okinawa (Nhật Bản) giúp cho con người tìm ra được mục đích sống, cân bằng giữa tâm hồn và cuộc sống thực tế để có một đời viên mãn.

Flow - Dòng chảy

Flow là một trạng thái chìm đắm vào một thứ gì đó, bạn có thể quên hết mọi thứ xung quanh, hoàn toàn tập trung vào việc mình đang làm và thích thú với việc đó. Mỗi ngày được chìm đắm vào flow là những ngày thành công của bạn. Nhân vật Joe trong phim hoạt hình “Soul” yêu thích việc chơi piano, một trong những lần hiếm hoi anh phát huy được hết khả năng của mình đó là khi anh hoàn toàn nhập tâm vào flow. Phương pháp IKIGAI giúp xác định những công việc phù hợp với bản thân để bạn có thể tiến đến flow và hòa mình vào dòng chảy.

IKIGAI được hợp thành bởi bốn yếu tố:

Làm giỏi
Thích làm
Xã hội cần
Tạo ra tiền

Làm giỏi

Thang điểm từ 1-10. Có thể tự trau dồi bản thân 7-8 điểm. Để lên 9-10 điểm cần có năng khiếu.

Nếu được phát triển đúng trong môi trường năng khiếu của mình thì bạn sẽ phát triển rất nhanh và dễ dàng đạt được những tầm cao.

Trong cuộc sống hàng ngày chỉ tập trung vào một số loại năng khiếu, mà mỗi người là một cá thể độc lập, họ có những thế mạnh riêng. Nên nếu cứ hướng đa số mọi người theo một dạng năng khiếu thì sẽ có nhiều người không thể đạt được những điều đó. Hãy cẩn thận nếu như bạn nằm trong trường hợp này, như “bắt con cá leo cây” mãi không thể giỏi được.

Thích làm

Bạn phải biết những việc gì mình thích và không thích. Nhưng thực tế sẽ không đơn giản để bạn xác định điều gì bạn thích và điều gì làm bạn không thích.

Không có việc gì thuần chất làm một việc duy nhất. Sẽ có một số yếu tố xoay quanh công việc đó làm bạn không thích thí dụ như giấy tờ, gặp gỡ đối tác, … bạn cần hiểu là bất kỳ công việc nào sẽ có những khía cạnh khiến bạn không thích. Tuy nhiên, khi bạn làm mãi mà không có tiến triển gì cả về năng lực và sự thăng tiến thì bạn nên ngồi lại xem liệu đây có phải là công việc bạn thật sự thích hay không.

Tạo ra tiền

Chúng ta phải có đủ tiền thì mới làm chủ được tiền, nếu không sẽ mãi bị nó kiểm soát. Nếu công việc bạn đang làm không tạo ra tiền, thì thực chất đó đơn giản chỉ là một thú vui.

Xã hội cần

Nếu thiếu điều này sẽ không có được hạnh phúc trọn vẹn.

Công việc bạn làm ít nhiều tạo được giá trị cho xã hội nhưng tới một lúc bạn muốn tạo ra nhiều giá trị hơn nữa khi bạn tiến lên tầng cao hơn của hạnh phúc.

Khi 2 yếu tố này kết hợp

Khi có một công việc mà bạn “Thích làm” và “Làm giỏi”, nhưng không phải thứ “Xã hội cần” và không “Tạo ra tiền” thì đơn giản đây chỉ là đam mê. Bạn sẽ không được trả công cho công việc này của bạn và bạn sẽ không cảm thấy mình làm được điều gì ý nghĩa cho xã hội.

Ví dụ: bạn thích việc chạy bộ và bạn chạy bộ hàng ngày là việc bạn làm rất giỏi. Nhưng nêú như không phải một vận động viên chuyên nghiệp để xã hội cần bạn thi đấu hoặc bạn có thể tạo ra tiền từ việc chạy bộ thì đây chỉ làm đam mê của bạn mà thôi.

Khi việc đó là việc “Thích làm” và “Xã hội cần” thì đó là sứ mệnh nhưng bạn lại không “Làm giỏi” và không “Tạo ra tiền”, bạn sẽ bị cuốn vào vòng luẩn quẩn mãi mà không có thành tựu gì và cuộc sống vật chất của bạn sẽ khá là chật vật.

Ví dụ: Bạn thích đá banh và có rất nhiều CLB cần tuyển những cầu thủ giỏi. Tuy nhiên, bạn lại không giỏi và không được tuyển thì bạn cũng chẳng tạo ra tiền từ đó.

Khi việc “Xã hội cần” và bạn có thể “Kiếm ra tiền” từ đó thì gọi là nghề nghiệp. Nhưng bạn có thể không “Thích làm” và “Làm giỏi” thì bạn đang sống một cuộc sống của người khác, cảm xúc thật sự hay mơ ước của mình phải cất giấu đi.

Ví dụ: Bạn thích vẽ và bạn có thể vẽ rất đẹp. Nhưng cuộc đời đưa đẩy vì kế sinh nhai nên bạn lại trở thành một cô nhân viên ngân hàng. Thật sự, bạn không thích công việc này và hàng ngày phải chịu đựng nó.

Khi bạn “Làm giỏi” và bạn có thể “Kiếm ra tiền” thì được gọi là chuyên môn. Nhưng nếu chuyên môn đó “Xã hội không cần” và bạn “Không thích làm” thì không sớm thì muộn, bạn sẽ cảm thấy bản thân trống rỗng.

Ví dụ: việc bạn đánh bạc có thể kiếm ra tiền và bạn làm giỏi, nhưng thật sự không tạo ra được sản phẩm mà xã hội cần, và trong thâm tâm cuả bạn việc này nhận được nhiều đàm tiếu nên không hẳn bạn lại thích làm.

Khi 3 yếu tố kết hợp

Khi bạn “Làm giỏi”, “Tạo ra tiền” và “Thích làm” nhưng “Xã hội không cần”.

Ví dụ: Bạn thích đá gà, bạn giỏi nuôi và huấn luận các chú gà chọi và kiếm ra tiền từ việc đó nhưng xã hội lại không cần, mà còn là một vấn nạn của xã hội.

Khi bạn “Làm giỏi”, “Thích làm” và “Xã hội cần” nhưng lại không “Tạo ra tiền”

Ví dụ: Những người họa sĩ sống với đồng tiền kiếm được ít ỏi của mình. Cuộc sống của họ luôn trong trạng thái túng thiếu khiến họ phải làm những công việc mình không thích hoặc sống một cuộc sống không hạnh phúc.

Khi bạn “Thích làm”, “Xã hội cần” và “Tạo ra tiền” nhưng lại không “Làm giỏi”. Điều này sẽ khiến bạn thắc mắc liệu có những trường hợp như thế này không khi bạn thích làm việc đó nhưng làm mãi không giỏi hay sao.

Ví dụ: Bạn có ước mơ được làm ca sĩ đứng trên những sân khấu lớn và được khán giả công nhận. Nhưng hiện thực bạn đi hát đã hơn 5 năm nhưng chỉ hát ở những phòng trà, vì năng lực bản thân có hạn.

Cuối cùng, bạn làm việc mà “Xã hội cần”, “Làm giỏi” và “Tạo ra tiền” nhưng không phải là việc bạn thích làm.

Ví dụ: việc làm công việc mình không thích sau một thời gian dài, “trăm hay không bằng quen tay”, nhưng bạn vẫn cảm thấy trống rỗng và hoài nghi mình đang đánh đổi tuổi trẻ chỉ đổi lấy miếng cơm manh áo.

Từ đó, nếu bạn được làm một việc có sự kết hợp của bốn yếu tố, bạn sẽ có được “nghề nghiệp” mà bạn giỏi “chuyên môn”, “đam mê”, và trở thành một “sứ mệnh” để bạn theo đuổi. Đó chính là IKIGAI, là những ngày bạn chìm trong “flow”, tập trung làm việc với năng suất cao, càng làm sẽ càng hứng thú mà bạn lại không cảm thấy mất quá nhiều năng lượng cho những ngày làm việc thành công như thế. Tiếp nối một chuỗi ngày như vậy, thành công sẽ đến với chúng ta. Khi bạn tìm thấy được IKIGAI của mình, khi đó bạn sẽ bước xuống giường sớm hơn mỗi sáng và cảm thấy mình thật sự được sống.

Nhưng xin đừng lầm tưởng khi bạn tìm được IKIGAI thì lúc nào bạn cũngn sẽ hạnh phúc trong những việc mình làm. Công việc và cuộc sống có những lúc cần bạn làm những việc mà bạn không thích dù bạn vẫn đi theo tiếng gọi con tim mình. Hãy bước tiếp con đường bạn đã chọn và tiếp tục lắng nghe bản thân mình trong suốt chặn đường đó!

Nếu muốn tìm hiểu sâu hơn về IKIGAI, bạn có thể tìm đọc cuốn sách "Ikigai - Bí quyết để có cuộc sống hạnh phúc dài lâu của người Nhật" do 2 tác giả Hector Garcia và Francesc Miralles biên soạn. Họ đã đến Okinawa, nơi có những người sống thọ nhất thế giới. Họ phỏng vấn người dân ở đó về bí quyết để hạnh phúc.

__________________